Novosti
11.mart 2025.
Osnovno državno tužilaštvo (ODT) je danas donijelo odluku kojom je odbačena krivična prijava Ministarstva prosvjete, nauke i inovacija protiv Radomana Čečovića, koji je bio optužen za seksualno uznemiravanje učenice S.V. Odluka je donesena sa obrazloženjem da prijavljeno djelo nije bilo definisano kao krivično djelo u vrijeme izvršenja. Takođe, tužilac je po službenoj dužnosti razmatrao mogućnost postojanja krivičnog djela proganjanja, ali je ustanovljeno da je za to djelo nastupila zastarjelost krivičnog gonjenja, i to još prije nego što je krivična prijava bila podnijeta.
Ova odluka izazvala je široku ogorčenost javnosti, kao i same žrtve. Takođe, izazvala je zabrinutost među svim onima koji se svakodnevno bore protiv seksualnog nasilja. Važno je napomenuti da ova odluka ODT-a ne umanjuje činjenicu da je Radoman Čečović slao sramne poruke svojoj bivšoj učenici, nedugo nakon što je napustila školske klupe. Ove poruke bile su javno dostupne zahvaljujući S.V. da javno istupi i govori o onome što je doživjela od Čečovića, a javnost je, kao i do danas, ostala šokirana i zgrožena njima.
Iako se u trenutku izvršenja djela seksualno uznemiravanje nije bilo krivično djelo prema tada važećem Krivičnom zakoniku Crne Gore, jasno je da bi odluka ODT-a bila potpuno drugačija da je zakon omogućavao gonjenje ovakvih djela. Ovaj slučaj nas podsjeća na potrebu za daljim unapređenjem crnogorskog zakonodavstva, kako bismo obezbedili da glas žrtava bude jači i da one budu ohrabrene da prijave svaki oblik nasilja, uključujući i seksualno, bez obzira ko je nasilnik ili ko zataškava počinjeno seksualno nasilje.
S obzirom na okolnosti, od ključne je važnosti da kao društvo prestanemo okrivljavati žrtve i da im pružimo potrebnu podršku. Samo kroz pružanje adekvatne pomoći žrtvama može se stvoriti okruženje u kojem će one biti sposobne da prijave pretrpljeno nasilje prije nego što nastupe zakonske zastare.
NVO Prima, koja se bavi prevencijom i borbom protiv seksualnog nasilja, uskoro će pokrenuti inicijativu za izmene i dopune Krivičnog zakonika, kako bi omogućili prijavljivanje seksualnog uznemiravanja po službenoj dužnosti. U međuvremenu, nastavićemo sa pružanjem podrške svim žrtvama seksualnog nasilja, kao i sa zalaganjem za unapređenje zakonodavnih rešenja koja će omogućiti efikasniji odgovor na ovaj ozbiljan problem.
Naši napori da seksualnog nasilja bude manje u crnogorskim školama će uskoro biti pojačani i aktivnostima koje ćemo realizovati zajedno sa Ministarstvom prosvjete, nauke i inovacija, a uz podršku UNICEF-a.
25.januar 2025.
Draga omladino,
UNICEF je pozvao Primu da im pomognemo u istraživanju o mladima sa iskustvom online seksualnog zlostavljanja. UNICEF je započeo ovaj istraživački projekat Disrupting Harm 2023. godine čiji je cilj da se razumije obim i priroda seksualne eksploatacije i zlostavljanja djece na internetu. Istraživanje se sprovodi od strane UNICEF-a, INTERPOL-a I ECPAt International, u saradnju sa nacionalnim institucijama.
Od 2022. godine, istraživački projekat Disrupting Harm uspješno je sproveden u 13 zemalja istočne i južne Afrike i jugoistočne Azije. Sada se ovaj istraživački projekat širi na jos 12 zamelja svijeta, od kojih je jedna I Crna Gora. Više informacija možete naći ovdje: https://www.unicef-irc.org/research/disrupting-harm/
U kvalitativnom dijelu istraživanja, pored intervjua sa stručnjacima iz sistema pravosuđa i socijalne zaštite, jedan dio se odnosi na intervjue sa mladim osobama, uzrasta od 18 do 24 godine, koje/i su doživljele neki oblik online seksualnog nasilja ili eksploatacije. Ovo mogu biti mlade osobe koje su prošle kroz sistem i pružen im je neki vid podrške (npr. pravna, psihološka, zdravstvena i sl. kroz Centre za socijalni rad, podrška NVO), a takođe i osobe koje su doživljele neki oblik online seksualnog zlostavljanja i nisu imale formalan vid podrške sistema (nisu ga nikome prijavili, nisu se nikome obratili za stručnu pomoć i sl). Poster koji vidite bliže objašnjava našu ciljnu grupu i QR kod za prijavu. Napominjemo da su svi etički standardi povjerljivosti i privatnosti prilikom davanja intervjua zagarantovani shodno UNICEF procedurama i pravilima.
Još jednom molimo sve mlade koji su voljni da budu dio istraživanja da se prijave putem QR koda sa postera.
10.januar 2025.
I građanske aktivistkinje i aktivisti zvanično su pružili podršku neformalnoj studentskoj grupi "Kamo Śutra?", koja je organizovala proteste nakon tragedije na Cetinju i najavila sljedeći za 16. januar u Podgorici. Njih 159 potpisalo je pismo podrške studentima i njihovom pravu da mirno izraze nezadovoljstvo zbog, kako se navodi, tragičnih događaja u Crnoj Gori.
U pismu se osuđuje "neprihvatljivo targetiranje" studenata i poziva na prestanak te prakse.
"U ovim teškim trenucima, kada je potrebno zajedništvo i odgovornost, posebno osuđujemo primjere targetiranja mladih od strane pojedinih političkih partija vlasti, kao i pokušaje njihovog svrstavanja u određene partijske tabore, a u očitoj namjeri da se spontan i legitiman studentski protest svede na nivo prizemnih partijskih obračuna.
Oni koji su se vodili parolama 'Pobjede, a ne podjele' sada, u najizazovnijim trenucima za Crnu Goru, pokušavaju dijeliti mlade ljude i njihove opravdane zahtjeve predstaviti kao dio partijskih igara. Osim toga, opasno targetiraju mlade i druge učesnike mirnih skupova, što je nedopustivo, jer svi građani/ke imaju pravo na mirna okupljanja. Ovakvo ponašanje je i politički neodgovorno, šteti demokratskom procesu i obeshrabruje građanski aktivizam koji je ključan za razvoj svakog društva", navodi se u pismu.
Pokušaji izbjegavanja odgovornosti, dodaju građanski aktivisti, prate neprihvatljivo targetiranje i relativizacija trenutne situacije, uz podsjećanje na slične prakse prethodnih vlasti, čime se potvrđuje potreba stavljanja ličnih interesa ispred javnih.
"Podsjećamo i da slični pritisci na studentske pokrete u regionu nisu uspjeli, već su proteste učinili masovnijim i dodatno mobilisali građane. Vjerujemo da će studenti u Crnoj Gori, kao nosioci promjena, nastaviti s dostojanstvenom borbom za pravdu i odgovornost, inspirišući širu zajednicu na učešće i solidarnost.
Važnost angažovanja mladih u ovakvim trenucima je neprocjenjiva. Njihova inicijativa pokazuje da građanska hrabrost i solidarnost mogu postati pokretači promjena u društvu", stoji u pismu.
Oni su pozvali sve političke aktere da prestanu s praksom targetiranja i da podrže pravo mladih na slobodno izražavanje i mirne proteste.
"Mladi iz grupe 'Kamo śutra' nas podsjećaju da je pravo na pravdu univerzalno, a da je istina osnovni preduslov za ozdravljenje svakog društva. Njihova borba nije samo njihova – to je borba svih nas za bolju Crnu Goru, u kojoj će građani biti sigurni a institucije odgovorne.
Apelujemo na sve ostale političke subjekte, civilne organizacije, građane i građanke, da podršku studentima/studentkinjama iskažu poštujući njihove upute i zahtjeve koje komuniciraju sa zvaničnih kanala, te da se uzdrže od suvišnih medijskih eksponiranja", poručili su aktivisti.
Oni su kazali da se inicijalnom spisku potpisnika podrške mogu se priključiti svi zainteresovani građanski aktivisti i aktivistkinje slanjem mejla na adresu: kolektiv.kamo.sjutra@gmail.com.
Građanski aktivisti i aktivistkinje koji su do sada pružili podršku (abecedno):
1. Anja Adamović - Digital den
2. Elida Adrović - Ekopatriotizam
3. Alen Adrović - Sociološki centar Crne Gore
4. Alexandra Aubertin - Zero Waste Montenegro
5. Radmila Bajagić - Demokratske evropske inicijative
6. Dina Bajramspahić - Građanska aktivistkinja
7. Amra Bajrović - Akcija za ljudska prava
8. Marko Banović - Atlanski savez/DFC
9. Staša Baštrica - Kvir Montenegro
10. Marko Begović - Građanski aktivista
11. Milena Bešić - Građanska aktivistkinja
12. Jovan Bojović - Juventas
13. Dušan Brajović - Unija srednjoškolaca Crne Gore
14. Mustafa Canka - UL Info
15. Vanja Cicmil - Zero Waste Montenegro
16. Rebeka Čilović - Poligon za žensku izuzetnost - Sofija
17. Ivana Čogurić - Ekopatriotizam
18. Jelena Čolaković - Juventas
19. Ranko Dacić - Crnogorska mreža za smanjenje štete Link
20. Jelena Danilović - Atlanski savez/DFC
21. Ana Dedivanović - Udruženje LBTQ žena Stana
22. Fana Delija - Centar za romske inicijative
23. Rizo Dervishaga - Udruženje roditelja djece i omadine sa smetnjama u ravoju - Pravo na život Ulcinj
24. Dejana Dizdar - Građanska aktivistkinja
25. Almedina Dodić - Građanska aktiviskinja
26. Milica Đokđurić - 35 mm
27. Aleksandar Dragićević - Građanski aktivista
28. Marko Dragićević - Crnogorska mreža za smanjenje štete Link
29. Balša Dragojević - Kvir Montenegro
30. Nikoleta Đukanović - Građanska aktivistkinja
31. Saša Đuretić - Mreža za evropske politike MASTER
32. Iskra Đurišić - Asocijacija Spektra
33. Tatijana Đurišić
34. Ana Đurković - Atlanski savez
35. Gordana Đurović - Crnogorska panevropska unija
36. Goran Đurović - Media Centar
37. Mirza Džeferadžović - Zero Waste Montenegro
38. Maja Gardašević - NVO Diši
39. Teodora Gilić - Centar za monitoring i istraživanje - CeMI
40. Veneranda Gjonaj - Društvo dijabetičara “Plavi krug” - Ulcinj
41. Shefika Gjoni - Globalna mreža albanske žene
42. Hadixha Gjoni - Dulcinea
43. Zylfije Gjoni - NVO Anime
44. Aleksandra Gligorović - Građanska aktivistkinja
45. Tea Gorjanc Prelević - Akcija za ljudska prava
46. Ajša Hadžibegović - Građanska aktivistkinja
47. Jelena Ivančević - ŠkArt
48. Darko Ivanović - 35 mm
49. Draško Jabučanin - Atlanski savez/DFC
50. Ana Jaredić - Centar za ženska prava
51. Nada Jaredić - Građanska aktivistkinja
52. Kristina Joksimović - Zero Waste Montenegro
53. Marija Jovanović - Asocijacija Spektra
54. Lukas Junković - Mladi evropski ambasador
55. Danijel Kalezić - Građanski aktivista
56. Milica Kankaraš Berber - Građanska aktiviskinja
57. Azra Karastanović - Atlanski savez
58. Ksenija Klikovac - Mreža za evropske politike MASTER
59. Petar Knežević - Centar za razvoj nevladinih organizacija - CRNVO
60. Nina Kolenović - SOS telefon za žene i djecu žrtve nasilja Plav
61. Sava Kovačević - Građanski aktivista
62. Itana Kovačević - Psihološki centar Mirta
63. Jelena Lacman - Ekopatriotizam
64. Miloš Lazarević - Koalicija za održivi razvoj
65. Laze Lazari - Creative city
66. Zenepa Lika - Martin Schneider Jacoby Association - MSJA
67. Lana Lješković - Unija srednjoškolaca Crne Gore
68. Katica Maksan - Građanska aktivistkinja
69. Bojana Malović - Akcija za ljudska prava
70. Martina Markolović - Akcija za ljudska prava
71. Ivana Markolović - Juventas
72. Zorana Marković - Centar za razvoj nevladinih organizacija - CRNVO
73. Ida Marković - Građanska aktivistkinja
74. Sanja Marljukić - Cedem
75. Jelena Marojević Galić - Građanska aktivistkinja
76. Jovana Marović - Građanska aktivistkinja
77. Adnan Metanović - Mreža za evropske politike MASTER
78. Ajna Metanoviq - NVO Naš Ulcinj
79. Andrijana Mićanović - Građanska aktivistkinja
80. Andrea Mićanović - Građanska aktivistkinja
81. Kristina Mihailović - Udruženje Roditelji
82. Marija Mijović - Juventas
83. Neda Mijović - Digital den
84. Miloš Milačić - Juventas
85. Milva Milić - Asocijacija Spektra
86. Anja Milić - Unija srednjoškolaca Crne Gore
87. Biljana Milićević - NVO Prima
88. Boško Milović - Građanski aktivista
89. Suzana Milović - Strukovno udruženje socijalnih radnika Crne Gore
90. Ana Milović Jasikovac - Optimisti
91. Gordana Mitrović - Centar za monitoring i istraživanje - CeMI
92. Elizabeta Mrnjačević - Akcija za ljudska prava
93. Milica Mugoša Simonović – Juventas
94. Mina Nenadić - Regionalna Sportska Inicijativa - REGSPO
95. Hatidže Neljaj - SOS telefon za žene i djecu žrtve nasilja Ulcinj
96. Snežana Nikčević - 35 mm
97. Danijela Nikić - Asocijacija Spektra
98. Olivera Nikolić - Institut za medije
99. Marko Nikolić - Građanski aktivista
100. Vahida Nimanbegu - Art Dolcinuim
101. Matija Otašević - Atlanski savez
102. Luka Pavićević - Centar za monitoring i istraživanje - CeMI
103. Milica Pavlović - Građanska aktivistkinja
104. Mišo Pejković - Cazas
105. Marina Pejović - Juventas
106. Aida Perović - NVO Prima
107. Miloš Perović - Alfa Centar
108. Aida Petrović - Crnogorski ženski lobi
109. Emir Pilav - Građanski aktivista
110. Bojana Popadić - ŠkArt
111. Andrea Popović - Mreža za evropske politike MASTER
112. Marija Popović Kalezić - Cegas
113. Aleksandra Radoman Kovačević - Centar za obuku i obrazovanje Crna
Gora
114. Aleksa Radonjić - Asocijacija Spektra
115. Andrijana Radović - Građanska aktivistkinja
116. Marija Radović - Juventas
117. Andrijana Radulović - Juventas
118. Momčilo Radulović - Evropski pokret u Crnoj Gori
119. Maja Raičević - Centar za ženska prava
120. Petar Raičević - Crnogorska panevropska unija
121. Dubravka Raičević - Mare Mare
122. Vesna Rajković Nenadić
123. Sanda Rakočević - Građanska aktivistkinja
124. Andrea Rovčanin - Centar za monitoring i istraživanje - CeMI
125. Marija Ružić Stajović - Juventas
126. Budislavka Mira Saveljić - Sigurna ženska kuća
127. Boban Sekulić - Hepatitis Crna Gora
128. Tara Serhatlić - Mreža za evropske politike MASTER
129. Vladimir Simonović - Centar za monitoring i istraživanje - CeMI
130. Marko Sošić - Institut Alternativa
131. Anastasija Stefanović - Akcija za ljudska prava
132. Marica Stijepović - Psihološki centar Mirta
133. Anita Stjepčević - Centar za ženska prava
134. Sanja Šišović - Cazas
135. Esmeralda Šuvahić - SOS telefon za žene i djecu žrtve nasilja Plav
136. Milka Tadić Mijović - Cin-CG
137. Sabina Talović - Otvoreni centar Bona fide
138. Dubravka Tomić - Centar za monitoring i istraživanje – CeMI
139. Marina Tomović - Regionalna sportska inicijativa - REGSPO
140. Bojana Tošić - Digital den
141. Jovan Ulićević - Asocijacija Spektra
142. Petar Ulićević - Juventas
143. Daliborka Uljarević - Centar za građansko obrazovanje
144. Nazif Velić - Novi Horizont
145. Nina Vučić - Centar za monitoring i istraživanje - CeMI
146. Marina Vujačić – Udruženje mladih sa hendikepom Crne Gore - UMHCG147. Aleksandra Vujačić - Juventas
148. Dragana Vujisić - Zero Waste Montenegro
149. Nenad Vujošević - Centar za ekonomske i evropske studije - CEES
150. Ivana Vujović - Juventas
151. Zlatko Vujović - Centar za monitoring i istraživanje - CeMI
152. Katarina Vukadinović - Građanska aktivistkinja
153. Anđa Vukčević Zorić - Građanska aktivistkinja
154. Milutin Vuković - Mreža za evropske politike MASTER
155. Nevenka Vuksanović - Cedem
156. Boris Vuksanović - Crnogorska fondacija za HIV i virusne hepatitise
157. Biljana Zeković - SOS Podgorica
158. Anđela Žarić - NVO Prima
159. Lepa Žunjić - Udruženje Roditelji
27.decembar 2024.
NVO Prima i Ministarstvo prosvjete, nauke i inovacija su tokom ove sedmice održali sastanak povodom aktuelnih saznanja o brojnim slučajevima seksualnog uznemiravanja i nasilja u osnovnim i srednjim školama. NVO Prima pozdravlja dosadašnje poteze Ministarke Anđele Jakšić-Stojanović, naročito što se nije oklijevalo u prikupljanju dokumentacije o ovim slučajevima i u prosleđivanju iste Osnovnom državnom tužilaštvu. NVO Prima će nastaviti aktivno da se interesuje o napretku državnih organa u vezi sa ovim slučajevima. Činjenje Ministarstva prosvjete, nauke i inovacija i Osnovnog državnog tužilaštva, kao i svih povezanih aktera mora slati nedvosmislenu poruku i stručnoj i laičkoj javnosti da se ni seksualno uznemiravanje niti zataškavanje seksualnog uznemiravanja i nasilja u školama i drugim obrazovnim institucijama neće tolerisati. Izmjene i dopune aktuelnog Zakona o opštem obrazovanju, o kojem je MPNI ovih dana putem medija obavještavalo javnost, su kompatibilne potrebama našeg sistema i ulivaju nam nadu da se ovog puta ozbiljno, stručno i iskreno pristupilo rješavanju ovog problema, ali i svih budućih slučajeva iz oblasti seksualnog uznemiravanja i nasilja u školi.
Ministarka Jakšić-Stojanović i izvršna direktorica Prime Aida Perović su dogovorile da se odmah nakon praznika ponovo sastanu u cilju kreiranja protokola o postupanju u slučajevima seksualnog uznemiravanja i nasilja u školama i to kada su i žrtva i počinilac đaci škole, kada je žrtva učenik/ca, a počinilac vršnjak ili odrasla osoba van škole, kao i u slučajevima kada je počinilac zaposleni u školi, a žrtva učenica ili učenik. Takođe, dogovoren je nastavak saradnje kroz organizovanje obuka za zaposlene u školi, uključujući i školske uprave, kojima bi stekli vještine i znanje kako prepoznati žrtvu ili potencijalnu žrtvu seksualnog nasilja i kako joj pružiti prije svega stručnu i psihološku podršku.
NVO Prima nastavlja da se aktivno bavi prevencijom, savjetovanjem i borbom protiv seksualnog nasilja.
NVO PRIMA je neprofitna organizacija sa sjedištem u Podgorici. Organizaciju čine aktivistkinje i aktivisti sa dugogodišnjim iskustvom u oblastima koje se tiču demokratizacije društva: u omladinskom radu i omladinskim politikama, pravima žena, manjina i marginalizovanih grupa, formalnom i neformalnom obrazovanju, psihološkom savjetovanju i informisanju, radu u civilnom sektoru itd.
Adresa: Radosava Burića 2/14
81000 Podgorica, Crna Gora
Email: nvoprima1@gmail.com
Telefon: +382 69 416 448